19 Νοεμβρίου 2013

Το Παρίσι Δεν Τελειώνει Ποτέ, του Ενρίκε Βίλα-Μάτας.

Tο βιβλίο του Βίλα-Μάτας έχει τη μορφή μιας διάλεξης. Μιας διάλεξης για τον Χέμινγουεϊ, τον παιδικό του ήρωα, που τον ώθησε να γίνει συγγραφέας. Για το Παρίσι, στο οποίο, επηρεασμένος από το Μια Κινητή Γιορτή του Χέμινγουεϊ, πήγε να ζήσει, όταν ήταν νέος, για να γράψει το πρώτο του μυθιστόρημα. Για τη δημιουργία του πρώτου του μυθιστορήματος και τις συμβουλές/οδηγίες της σπιτονοικοκυράς του, της Μαργκερίτ Ντυράς - από τότε που του τις έδωσε, τις είχε πάντα στην κωλότσεπη. Για τον Περέκ, τους Καταστασιακούς, τον Μπόρχες, τα καφενεία, τις τραβεστί, τους Ισπανούς εξόριστους, το σινεμά. Και, τέλος, για την ειρωνεία. Η αφήγηση χοροπηδάει μεταξύ του τώρα της διάλεξης, του τότε των νεανικών χρόνων και της επίσκεψης στο Παρίσι, την προηγούμενη της διάλεξης χρονιά, με την γυναίκα του. Ο Βίλα-Μάτας δεν παίρνει ποτέ στα σοβαρά την ιστορία του, δεν αναπολεί τα νεανικά του χρόνια, πάντα θα προσπαθήσει να απομυθοποιήσει πρόσωπα και καταστάσεις - και κυρίως, τον εαυτό του. Το μόνο που παίρνει στα σοβαρά είναι η εμφανισιακή του ομοιότητα με τον Χέμινγουεϊ. Αλλά κανείς δε φαίνεται να συμφωνεί μαζί του σ' αυτό. Το  "Το Παρίσι δεν τελειώνει ποτέ" είναι από τα βιβλία, εκείνα, τα γεμάτα αποφθέγματα, αναφορές και τσιτάτα:

Το έχει ήδη πει ο Πασκάλ: "Είναι σχεδόν αδύνατο να προσποιείσαι ότι αγαπάς χωρίς τελικά να μεταμορφωθείς σε εραστή." (σελ.9)

"Το παρελθόν", έλεγε ο Προυστ, "όχι μόνο δεν είναι φευγαλέο αλλά δεν το κουνάει ρούπι." (σελ. 21)

"Είδα την αιωνιότητα τις προάλλες", έγραψε ο Βον σ' έναν τολμηρό στίχο. (σελ.38)

"Πολλές φορές καταπιάστηκα με τη μελέτη της μεταφυσικής, αλλά με διέκοπτε η ευτυχία", έλεγε ο Μασεδόνιο Φερνάντες. (σελ. 82)

"Αν η πραγματικότητα είναι μια δολοπλοκία", λέει ο Ρικάρδο Πίλια, "η ειρωνία είναι μια ιδιωτική δολοπλοκία, μια συνωμοσία εναντίον αυτής της δολοπλοκίας." (σελ. 86)

"Δεν υπάρχει βαρύτερο φορτίο απ' την ελαφριά γυναίκα." (Θερβάντες) (σελ. 93)

Κανείς δεν είναι τόσο έξυπνος ώστε να καταλάβει το κακό που προκαλεί. (σελ. 127)

"Έχουμε λησμονήσει προ πολλού", γράφει ο Βάλτερ Μπένγιαμιν στο Μονόδρομο, "το τελετουργικό με το οποίο ανεγέρθηκε το σπίτι της ζωής μας. Όταν όμως πρόκειται να δεχθεί επίθεση και ήδη το πλήττουν οι βόμβες του εχθρού, τι ρημαγμένες, τι αλλόκοτες αρχαιότητες δεν φανερώνονται μες στα θεμέλια." (σελ. 143)

"Η φήμη", είπε τότε ο Μαρέ, "είναι φτιαγμένη από χιλιάδες ψιθύρους και παρεξηγήσεις που συνήθως ελάχιστη σχέση έχουν με τον πραγματικό άνθρωπο". (σελ. 154)

Είναι παράξενο που σχεδόν κανείς δεν δέχεται συμβουλές, ενώ, αντίθετα, δέχεται λεφτά, ίσως τα λεφτά ν' αξίζουν περισσότερο. (σελ. 181)

Οι νέοι φαντάζονται ότι το χρήμα είναι τα πάντα, κι όταν μεγαλώνουν ξέρουν ότι είναι αλήθεια. (σελ. 196)

"Αφού ζήσει κάποιος στο Παρίσι , μετά είναι ανίκανος να ζήσει οπουδήποτε, ούτε καν στο ίδιο το Παρίσι" (Τζον Άσμπερι) (σελ. 204)

Η Ζαν Μπουτάντ - ψευδώνυμο της Εστέλα Καρέγιο - επαναλάμβανε συχνά αυτή τη φράση: "Κανένας άνθρωπος δεν ξέρει καλά τι είναι, κανένας άνθρωπος δεν είναι κάποιος." (σελ. 214)

Σύμφωνα με τον Έρασμο, όποιος γνωρίζει την τέχνη να συμβιώνει με τον εαυτό του δεν πλήττει ποτέ. (σελ. 220)

Οι άνθρωποι χωρίς φαντασία νομίζουν ότι και οι υπόλοιποι άνθρωποι κάνουν μια συνηθισμένη ζωή. (σελ. 222)

Η πείρα είναι σαν χτένα για φαλακρό. (σελ. 226)

Ο φίλος του ο Γκάρυ Κούπερ μόλις είχε πει ότι ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που την ημέρα, λόγω της δουλειάς του, και τη νύχτα, λόγω της κούρασης, δεν έχει χρόνο να σκέφτεται τα θέματά του. (σελ. 247)



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου